Ceyhan Usanmaz, John Gray’in Kedi Felsefesi: Kediler ve Hayatın Anlamı kitabı üzerine yazdı.
Yeni yıl başlangıçları hiç kuşkusuz yeni kararlar almak için en doğru zaman. (Pazartesilerin en Pazartesisi olarak da nitelendirilebilir!) Aldığımız kararlara yıl boyunca ne kadar sadık kalacağımız, geçmiş yıllardaki deneyimlerimizden de bildiğimiz üzere belirsiz. Yine de, tutma olasılığı piyangodan daha yüksektir diye düşünerek bir şans daha vermekten zarar gelmeyecektir. Belki bu sene için, “yakınımızdakilerden” ilham alabiliriz. Örneğin kedilerden. “İnsan budalalığıyla karşılaştıklarında, öylece arkalarını dönüp giderler.” 2023 kararlarına pekâlâ eklenebilecek harika bir fikir değil mi?!
Kedileri daha çok köpeklerle karşılaştırma eğilimindeyiz, oysa John Gray’in kitabında yaptığı gibi üstün varlıklar olduğumuza dair kanaatimizi bir kenara bırakıp kendimizle kıyasladığımızda, “nasıl yaşamalı diye endişeyle sorgulayıp durmadıkları hâlde kedilerin bunu nasıl daha iyi başarabildiklerini” anlamaya başlayabiliriz. Kedilerin doğası ve bizim onlardan öğrenebileceklerimiz, Gray’in Kedi Felsefesi kitabının konusunu oluşturuyor.
Aslında doğrudan kedilerin varoluşuna ilişkin bir felsefe sunulmuyor kitapta, “Kedi Felsefesi” başlığı böyle bir yanılgıya sebep olabilir. Gray onların farkını ortaya koyarken, “mutluluk”, “sevgi”, “etik”, “hayatın anlamı” gibi kavramlardan yola çıkarak düşünce tarihi içinde kısaca dolaştırıyor bizi. Epikurosçular, Stoacılar, Pascal, Montaigne, Spinoza da bu gezintinin duraklarından bazıları…
Gray’in de özellikle belirttiği gibi, hiçbir aşamada kediler insanlar tarafından evcilleştirilmedi. Bu evcilleşme sürecini kediler başlattı, hem de kendi kurallarıyla ve üstelik bu süreçte yabanıl doğaları çok da değişmeksizin… Dolayısıyla, kedilerin insanlara nasıl yaşamaları gerektiğini öğretmeye ilgi duyduklarını pek sanmadığını söylüyor Gray. İnsanların kedilere dönüşemeyeceği de ortada ama yine de, “iyi yaşamaya dair on kedigil tüyosu”nu bizimle paylaşmış kitabının son sayfalarında. Bazıları gerçekten de 2023 kararlarına eklenebilecek cinsten! “Mutluluğun peşinden koşmayı unut, böylelikle ona kavuşabilirsin”, “Asla insanları mantıklı davranmaya ikna etmeye çalışma”, “Uyumanın keyfi için uyu”...
İlgilisine not: Özellikle analitik felsefe ve fikirler tarihi alanlarında çalışan siyaset felsefecisi John Gray’in Ateizmin Yedi Türü, Saman Köpekler, Kara Ayin, Kuklanın Ruhu gibi övgü alan çalışmaları da Yapı Kredi Yayınları tarafından Türkçe olarak yayımlandı.
